نقش حشرات گرده افشان و بذرخوار بر زادآوری اسپرس همدانی (hedysarumcriniferum boiss) در استان اصفهان (مطالعه موردی- ایستگاه آبخیزداری چادگان)

حشرات گرده افشان و بذرخوار نقش مهمی در زادآوری برخی گیاهان دارند. شناسایی این نقش در زادآوری گونه های دارای پراکنش لکه ای به‏خصوص لگوم های خوش خوراک و دارای ارزش غذایی بالا با توانایی تثبیت نیتروژن، در حفظ و توسعه آنها اهمیت ویژه ای دارد. این مطالعه با هدف بررسی نقش این حشرات و تعیین برهم‎کنش آنها در تولید بذر گونه اسپرس همدانیhedysarum criniferum  در استان اصفهان انجام شد. به‏ این منظور در رویشگاه طبیعی این گیاه، تیمارهای حذف گرده افشان و حضور بذرخوار، حذف گرده افشان و بذرخوار، حضور گرده افشان و حذف بذرخوار و شاهد یعنی حضور گرده افشان و بذرخوار اعمال گردید. برای ممانعت از ورود حشرات گرده افشان و بذرخوار بر روی پایه های گیاه از قفس های با پوشش توری پارچه‎ای استفاده شد. متغیرهایی از قبیل تعداد کل بند بنشن تولیدشده، بذر تولیدشده در بند بنشن و نسبت بذرآلوده به بذرخواران به ازای هر پایه گیاه ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که حضور حشرات گرده افشان مفید بوده و باعث شده بندبنشن‎ها 6/47 برابر و بذر تولیدی 6/62 برابر نسبت به غیاب آن ها افزایش یابد به‎علاوه سوسک‎های بذرخوار خانواده bruchidae توانستند 27٪ بذرها را نسبت به حالت غیاب آلوده کنند. به‏این ترتیب گرده افشان ها اهمیت بیشتری نسبت به بذرخواران در زادآوری این گیاه دارند. نتایج نشان داد که بذرخواران عامل اصلی محدودیت پراکنش این گونه محسوب نمی شوند و باوجود تخریب بخشی از بذرها توسط بذرخواران، وجود گرده افشانی باعث می شود که اختلالی در بقای آن به وجود نیاید. همچنین اثر متقابل بین گرده افشان ها و بذرخواران در زادآوری این گونه در سطح احتمال 95٪ معنی دار نشد.